Zrównoważone Utrzymanie Ruchu (Sustainability Centered Maintenance – SCMn) stanowi nowe wyzwanie dla przedsiębiorstw, które dążą do realizacji koncepcji zrównoważonego zarządzania zasobami. Definiuje się je jako procesy mające na celu eliminację negatywnego wpływu na środowisko, oszczędność zasobów oraz zapewnienie bezpieczeństwa pracowników i interesariuszy przy jednoczesnej opłacalności ekonomicznej. SCMn obejmuje działania techniczne, ekonomiczne i zarządcze w całym cyklu życia środków produkcji. Jego celem jest nie tylko utrzymanie funkcjonalności wyposażenia, ale także osiągnięcie celów oraz stworzenie wartości ekonomicznych, środowiskowych i społecznych dla interesariuszy w długim okresie. Wprowadzenie zrównoważonego utrzymania ruchu przyczynia się do minimalizacji wpływu na środowisko, redukcji kosztów cyklu życia sprzętu oraz zwiększenia jego trwałości, wspierając jednocześnie dobrobyt społeczny i gospodarczy.
Cele zrównoważonego utrzymania ruchu obejmują:
1) zgodność z celami biznesowymi i zapewnienie zysków organizacji,
2) utrzymanie funkcjonalności maszyn zgodnie z normami środowiskowymi oraz wydłużenie ich cyklu życia,
3) spełnienie oczekiwań społecznych, w tym bezpieczeństwa pracowników.
Kluczowym pytaniem pozostaje „jak osiągnąć założone cele i określić, co należy zrobić, aby je zrealizować”. Rozwiązaniem stają się nowoczesne technologie, takie jak Maintenance 4.0, które dostarczają informacji niezbędnych do oceny stanu zasobów oraz planowania działań utrzymania ruchu. Technologie te mogą stać się kluczowym czynnikiem wspierającym zrównoważone zarządzanie cyklem życia zasobów, umożliwiając długoterminowe osiąganie korzyści ekonomicznych, środowiskowych i społecznych.
Na rysunku zamieszczono Przepływ informacji w cyklu życia wyposażenia technicznego. U góry rysunku widać Działania Retrospektywne w cyklu życia wyposażenia a u dołu Działania Prospektywne. „Początek życia wyposażenia” obejmuje etapy jego zaprojektowania i wyprodukowania, „Środek życia” użytkowanie i konserwację oraz „Koniec życia” demontaż i odzysk. Między etapami cykli życia zachodzi wymiana danych, które mają posłuzyć efektywnemu rozwijaniu oraz usprawnianiu wyposażenia przed, w trakcie i na koniec jego cyklu życia. Maintenance 4.0 może wspierać zbieranie i przetwarzanie informacji w celu bardziej efektywnego wykorzystania środków produkcji na każdym etapie funkcjonowania oraz wspierać ich niezawodność.
Literatura: M.Jasiulewiez-Kaczmarek, A.Gola, Maintenance 4.0 Technologies for Sustainable Manufacturing – an Overview (2019)